Kazimierz Mróz

15 lutego, 2017

Urodził się 18 stycznia 1891 r. w rodzinie chłopskiej, we wsi Jastrzębia. W jastrzębi do szkoły początkowej uczęszczał w latach 1899-1904.

W 1911 r. rozpoczął naukę w jednorocznej szkole rolniczej w Pszczelinie, po jej ukończeniu podjął naukę w Warszawskim Seminarium Nauczycielskim im. St. Konarskiego. Z dyplomem nauczyciela w 1916 r. powrócił do Jastrzębi. Pierwszą pracę podjął jako nauczyciel w jednoklasowej szkole początkowej w Cecylówce, a później Wólce Brzóskiej. W latach 1919-1923 ukończył Kurs Pedagogiczny w Warszawie, odbył służbę wojskową i powrócił na poprzednie miejsce w Wólce Brzuskiej. Kolejne lata to ciągłe podnoszenie kwalifikacji na uczelniach łódzkich.

W 1928 r. przybył do Kozienic gdzie podjął pracę w szkole powszechnej dla chłopców. W 1931 r. zawarł związek małżeński z Marią Kinastówną – nauczycielką, którą poznał w czasie pobytu w Łodzi.

Kazimierz Mróz łączył swą pracę dydaktyczno-wychowawczą w szkole z pracą społeczną i kulturalną w środowisku. Szybko dał się poznać jako badacz, kolekcjoner, kronikarz w zakresie historii, przyrody i folkloru Ziemi Kozienickiej. W okresie międzywojennym wiele jego prac było publikowanych w takich wydaniach jak np. „Przegląd Sejmikowy”, „Gazeta Świąteczna”, „Głos Młodej Wsi”. Z tego okresu pozostawił po sobie dwa wydania książkowe, „Jastrzębia, wieś powiatu kozienickiego” i „Szkoły w Kozienicach”. Do czasu wybuchu II wojny światowej pan Kazimierz zgromadził pokaźne zbiory książek, artykułów, obrazów przyrody jak również własnych notatek i opracowań dotyczących miejscowości, zabytków architektury i przyrody. Chciał to wszystko przekazać w miejsca gdzie mogłyby służyć następnym pokoleniom, niestety, niestety wojna zniszczyła cały jego dorobek, który spłonął wraz z domem.

W latach okupacji hitlerowskiej współpracował z członkami ruchu oporu, kontynuował nauczanie i nie rezygnował z prac rozpoczętych przed wojną. Pod koniec 1944 roku pod naciskiem władz okupacyjnych musiał opuścić Kozienice. Wrócił do rodzinnej Jastrzębi. Tutaj, po zakończeniu działań wojennych, podobnie jak w Kozienicach, podjął wraz z żoną pracę nauczycielską.

Odżyła w nim dawna pasja badacza i kolekcjonera pamiątek minionych dziejów regionów oraz pomników przyrody. Z prac drukowanych po 1945 r. należy wymienić m.in. „Z przeszłością miasta Iłży”, „Rozwój granic powiatu Radomskiego”. „Walka o szkołę polską w Radomskiem w 1905 r.”. W latach 70-tych ukazała się drukiem, opracowana przed wojną monografia „Ursynów, wieś powiatu kozienickiego”. Dorobek naukowy K. Mroza obejmuje ponad 30 artykułów i rozpraw naukowych, z których część nie została dotąd opublikowana.

Kazimierz Mróz był człowiekiem niezwykle skromnym i prawym, życzliwym ludziom, ale reagujący żywo na wszelkiego rodzaju popełniane błędy i niesprawiedliwość w życiu społecznym. Swoje zbiory książkowe przekazał bibliotece, zaś rękopisy i materiały archiwalne – Archiwum Państwowemu w Radomiu.

Posiadał wiele dyplomów i odznaczeń, które otrzymał za pracę zawodową, naukową i społeczno-kulturalną, m.in. udekorowany był Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Odznaką Honorową „Za zasługi dla województwa radomskiego” i medalem pamiątkowym „Bene Meriti” Radomskiego Towarzystwa Naukowego, którego był wieloletnim członkiem. Był również laureatem nagrody 1 stopnia im. Jana Kochanowskiego, przyznanej mu przez Wojewodę Radomskiego w 1978 r.

Na emeryturę przeszedł w dniu 30 września 1952 r. Zmarł 16 stycznia 1987 r., pochowany został na cmentarzu parafialnym w Jastrzębi.

Skip to content