Kolumna pamiątkowa
Znajdująca się za bramą z prawej strony, jest najstarszym świeckim pomnikiem polskim wzniesionym (zapewne 1527-35) dla upamiętnienia narodzin w Kozienicach króla Zygmunta I Starego. Odbudowany został w 1702 przez księcia Lubomirskiego. Na jego czterech marmurowych płytach inskrypcyjnych (w języku łacińskim) widnieje m.in. epigramat autorstwa abpa A. Krzyckiego oraz dwie płaskorzeźbione, komentowane tekstami wizerunki króla adorującego Ukrzyżowanego Chrystusa (z fragmentami Ps. 20) i Matki Bożej z Dzieciątkiem (z fragmentem hymnu św. Andrzeja z Krety). „Pomnik ma 26 stóp wysokości i posiada u wierzchołka cztery marmurowe płyty. Na jednej frontowej, wyobrażoną jest w płaskorzeźbie Męka Pańska, u której stóp klęczy postać królewska w koronie i ze złożonymi rękoma. Napis brzmi:
«Sigismundus Rex Poloniae natus die 1 Januarii anno 1467* Quoniam praevensiti eum in benedictione dulcedinis, posuisti in capite eius de lapide pretioso.» (Ps. XX).”
Z kolei na dwóch bocznych widnieje jeden i ten sam wiersz Krzyckiego – w tłumaczeniu na język polski tekst brzmi następująco: „Bądźcie pozdrowione, Kozienice, szczęśliwe miejsce urodzenia Wielkiego Króla. Nie ma od was na świecie sławniejszej miejscowości. Tu urodził się bowiem ojciec Ojczyzny i świata ozdoba, dla Marsa zaszczyt Wielki, czynami wojennymi wsławiony. Tu urodziły się nam tryumfy nad Tatarami i Wołochami i uzyskane pod takim dowódcą na nieprzyjacielu znakomite trofea. Niech inne miasta znakomitsze będą bogactwem i pracą twórczą, świątynie ich niechaj pod wysokie strzelają gwiazdy, Was bardziej wywyższa chwała urodzenia się tutaj wielkiego króla, niż asyryjskie i babilońskie czyny”
Na czwartej płycie znajduje się płaskorzeźba, wyobrażająca Matkę Boską z Dzieciątkiem Jezus na ręku i napis nieco zatarty:
„Sanctus Andreas Cretensis…. Vere benedictus fructus ventris Tui, in quo benedictae sunt omnes gentes de cuius plenitudine Tu accepisti cum caeteris etsi differentius a caeteris benedicto in adore sancto”.
Jest jeszcze piąta tablica na stronie frontowej po środku pomnika z napisem:
„Columnam hanc. Vetustate labentem ne tanti Regis nobillium qui Poloniam erexit libertatem grata corruat memoria Hieron. Lubomirski S.R. J. Princeps supremus Regni thesaurarius Capitaneus loci bujus a fundamentis restaurari curavit anno Dni MCDCCII”.
Pomnik – Most pontonowy
Pomnik powstał w 2010 roku i znajduje się w parku przy Urzędzie Miasta. Pomnik upamiętnia przedsięwzięcie jakim była budowa mostu pontonowego przed bitwą pod Grunwaldem. Jak pisał Jan Długosz, podczas tajnej narady z księciem Witoldem w Brześciu nad Bugiem w listopadzie 1409 r. Jagiełło podjął m. in. decyzję o budowie mostu pontonowego: ”Nakazuje nadto zbudować most spoczywający na łodziach, nigdy przedtem nieoglądany, a jego budowę powierzył król Władysław staroście radomskiemu Dobrogostowi Czarnemu z Odrzywołu, szlachcicowi herbu Nałęcz. Budował zaś ten most w Kozienicach na koszt króla potajemnie pewien znakomity mistrz Jarosław i cała zima zeszła na jego budowie”. Latem spławiono Wisłą gotowe elementy mostu i zmontowano je pod Czerwińskiem. W ciągu trzech dni armia królewska z ciężkimi działami przeprawiła się na prawy brzeg i niebawem połączyła z wojskami litewskimi prowadzonymi przez księcia Witolda. Sam most był na owe czasy śmiałym i niespotykanym rozwiązaniem technicznym, a wszystko wskazuje na to, że był to pierwszy most pontonowy na świecie. Jagiełło pomysł zaczerpnął prawdopodobnie z pracy Konrada Kyesera pt.: ”Bellefortis”, która ukazała się w 1405 r. a w której opisano militarne nowości techniczne m. in. projekt mostu wspartego na łodziach, takiego, jaki w cztery lata później wybudowano właśnie w Kozienicach.
Współcześnie zakłada się iż szerokość mostu wynosiła 2,4 m (8 stóp), a do jego budowy zużyto 600 m³ drewna. Konstrukcja ta miała być wsparta na około 200 łodziach-łyżwach.
Muzeum Regionalne
Początki muzealnictwa w Kozienicach sięgają lat 30-tych XX wieku. Wtedy właśnie, w pomieszczeniach byłego pałacu Stanisława Augusta Poniatowskiego wygospodarowano dwie izby, w których prezentowano okazy głównie z zakresu zdobnictwa i sztuki ludowej obszaru Puszczy Kozienickiej. Zbiory te uległy zniszczeniu w trakcie II wojny światowej. Kontynuację idei muzealnych przyniósł dopiero rok 1970, kiedy to Towarzystwo Miłośników Ziemi Kozienickiej utworzyło społeczną placówkę muzealną. Obecnie Muzeum Regionalne jest placówką samorządu miasta i gminy Kozienice. Siedzibą instytucji jest oficyna pałacowa – ocalały fragment zespołu pałacowego zbudowanego w latach 1778-1791. Obecny jej wygląd, utrzymany w stylu renesansu francuskiego – nadał budynkom pałacowym Franciszek Arveuf w czasie przebudowy w latach 1896-1900.
W muzeum wystawiane są wystawy czasowe i stałe. Najatrakcyjniejsze są zbiory etnograficzne regionu, które prezentuje ekspozycja strojów, tkanin, przedmiotów użytkowych oraz naczyń. Na pierwsze miejsce wysuwa się kolekcja uli, o ciekawej zróżnicowanej konstrukcji, z których najstarsze przerobione zostały z barci, licznych niegdyś w kozienickich lasach. Okazale prezentuje się również całościowe wyposażenie pozyskanych w komplecie warsztatów: powroźniczego i bednarskiego. Licznymi eksponatami umożliwiającymi wystawienniczą rekonstrukcję technologicznych procesów reprezentowane jest domowe młynarstwo i kaszarnictwo oraz tkactwo. Na szczególną uwagę zasługuje również bogata kolekcja rzeźby ludowej oraz zbiór dzieł powstałych w kręgu artystów Legionów Polskich J. Piłsudskiego. Zbiory pamiątek historycznych, to w głównej mierze dokumenty archiwalne, fotografie, widokówki, druki ulotne dotyczące Kozienic i najbliższego regionu, cenne przede wszystkim z punktu widzenia lokalnej historii.
Muzeum czynne jest codziennie oprócz poniedziałków od 9:00 do 16:00 (ostatnie wejście o godz.15:30)
Galeria “W podwórzu” – Galeria Sztuki Benedykt
To interesująca pracownia, gdzie gospodarzem jest znany rzeźbiarz kozienicki Benedykt Marek Janaszek (z rzeźbą związany od lat 80-tych, członek Związku Plastyków Warmii i Mazur
Benedykt Marek Janaszek – tel. 504 087-450
Kuźnia Mariusza Jabłońskiego
Entuzjastów innego rodzaju sztuki zaprasza w swoje progi kozienicka kuźnia, która działa od 2002 roku. Znajdziemy tam elementy dekoracyjne, sakralne oraz użytkowe – balustrady, ogrodzenia, meble oraz detale ogrodowe. Każdy nawet najmniejszy szczegół wykonywany jest ręcznie. Natomiast wieloletnie doświadczenie twórcze ukazuje wysoki poziom artystyczny projektów i wykonania. Prezentowane wyroby są oryginalne, wyjątkowe, niepowtarzalne. Czasem sprawiają wrażenie, że kowal – alchemik, w swojej pracy ujarzmił wszystkie żywioły, tchnął w nie duszę, dającą nowe życie.
Kuźnie można zwiedzać przez okres całego roku. Podczas wizyty można obejrzeć pokaz kucia „na żywo”, posłuchać ciekawych opowieści kowala o sztuce wykuwania oraz obejrzeć różnorodne wyroby kowalskie. Zainteresowani przyjmowani są po wcześniejszej telefonicznej rezerwacji terminu.
Mariusz Jabłoński – tel. 513 577 531
Kuźnia Marka Baranowskiego – Dama Pik Marek Baranowski
Mieści się w Śmietankach koło Kozienic. Firma specjalizuje się w nietypowych, artystycznych wykonaniach – tworząc wyroby artystyczne, użytkowe i gospodarcze, meble, a przede wszystkim misternie zdobione balustrady, ogrodzenia, czy bramy wjazdowe. Wszystkie prace wykonywane są tu z dużą pasją i z naciskiem na jakość. A proces kucia przeprowadzany jest metodą tradycyjną w palenisku i przy pomocy ręcznie wykonanych narzędzi. Wychodząc na przeciw nowoczesnym trendom każdy klient traktowany jest indywidualnie. W siedzibie firmy możemy zobaczyć dziesiątki oryginalnych i niepowtarzalnych wzorów, stworzonych z pasji i doświadczenia. Warsztat pana Marka można zwiedzać przez okres całego roku. Należy wcześniej dokonać telefonicznej rezerwacji.
Marek Baranowski – tel. 604 598 036, email: biuro@damapik.com.pl
„Galeria autorska” Krystyny Szafranek
Mieści się w Wysokim Kole. Przebywając w okolicy warto zajrzeć do miejsca gdzie powstaje sztuka. W otoczeniu obrazów i zapachu farb będziemy mogli wysłuchać opowieści malarki o jej obrazach, ich historiach, technikach, które stosuje oraz ogromnej miłości do sztuki.
Krystyna Szafranek – tel. 795 055 387
Ogród Jordanowski w Kozienicach
Jest jedną z najnowocześniejszych placówek wychowania pozaszkolnego w Polsce. Na ogrodzonym i zadbanym terenie znajduje się wspaniały plac zabaw, wyposażony w mnóstwo wysokiej jakości urządzeń zabawowych. Do dyspozycji dzieci i młodzieży przygotowano: miasteczko ruchu drogowego, wielofunkcyjne boisko ze sztuczną nawierzchnią, stanowiska do gry w tenisa stołowego, zjazd linowy, piaskownice, huśtawki oraz górka do zjeżdżania. Pomieszczenia świetlicowe wyposażono w ogólnie dostępny sprzęt sportowo – rekreacyjny, stół bilardowy, piłkarzyki, stoły do tenisa. Maluchy mają do dyspozycji suchy basen z piłeczkami, zjeżdżalnie oraz przyrządy sprawnościowe. Zaletą Ogrodu jest to, iż jest dostępny dla każdego przez cały dzień. Organizowane są tu zajęcia pozalekcyjne w grupach stałych, a także olimpiady oraz wydarzenia kulturalne o zasięgu zarówno lokalnym, wojewódzkim, jak i ogólnopolskim. To miejsce gdzie dziecko może przyjść, nauczyć się czegoś nowego, pobawić i przede wszystkim czuć się podczas tych czynności bezpiecznie.
Ognisko Pracy Pozaszkolnej “Ogród Jordanowski” – tel. (48) 614-25-56
Pasieka Witolda Adamskiego
Znajduje się w Stanisławicach. W trakcie wizyty możemy nie tylko zwiedzić pasiekę, obejrzeć ule figuralne, ale także poznać kilka tajników z życia pszczelej rodziny oraz historii bartnictwa. Na miejscu spróbujemy także różnych rodzajów miodu. A jest czego spróbować ponieważ miód z pasieki Witolda Adamskiego jest różnorodny jak cały roślinny świat. Bogactwo barw oraz aromatów, powoduje, że bywa ciemny a czasem złocisty, gęsty lub płynny. Pachnie leśnymi zaułkami, sadami i łąkami pełnymi różnobarwnych kwiatów. Jest słodki jak mityczna ambrozja, ale przede wszystkim bardzo zdrowy.
Pasiekę można zwiedzać po uprzednim zarezerwowaniu terminu – pod numerem telefonu 48/614 38 31, 600 055 983.
Skansen Bojowy 1 Armii Wojska Polskiego
Położony jest na terenie przyczółku warecko-magnuszewskiego, gdzie w lecie 1944 roku trwały ciężkie walki z udziałem jednostek 1 Armii Wojska Polskiego. Otwarty został w końcu 1977 roku z udziałem gen. Zygmunta Berlinga. Obiekt jest usytuowany przy szosie w Mniszewie, na wydmach porośniętych lasem sosnowym, skąd roztaczają się piękne widoki na dolinę Wisły. W lesie, na 8 ha terenu kryją się relikty minionych wojen.
Przy wejściu do skansenu znajduje się tablica pamiątkowa i czołg – pomnik. Wewnątrz obiektu można zobaczyć dwa czołgi T-34, z czego jeden, stojący na wzgórzu, ma otwarty właz kierowcy. Chętni mogą więc sprawdzić, czy w środku było faktycznie tyle miejsca, ile widać w „Czterech pancernych”. Oprócz tego są wyrzutnie rakiet typu Katiusze, jest amfibia BAW, kilka armat, haubic i działek przeciwlotniczych, jak również poglądowa wystawka różnych typów umocnień. Obiekt otaczają zagrody z drutu kolczastego oraz betonowe zapory przeciwczołgowe. Należy podkreślić iż zbiory skansenu są stale wzbogacane o nowe eksponaty.
Na terenie skansenu znajduje się Centrum Kultury i Tradycji Historycznej. W budynku przypominającym swoją architekturą betonowy schron znajdziemy salę jadalną, salę ekspozycyjną – bedącą miejscem organizacji wystaw zbiorów z okresu II Wojny Światowej, uroczystości okolicznościowych, konferencji, historycznych prezentacji multimedialnych oraz spotkań o charakterze edukacyjnym. Tu również funkcjonuje punkt obsługi turystów, w którym można znaleźć materiały promocyjne i edukacyjne dotyczące historii i tradycji gminy. Na dachu usytuowany jest zaś taras widokowy na najbliższą okolicę.
Skansen Militarny I AWP – tel. 508 268 520
Stadnina Koni w Kozienicach
Rozpoczęła swoją działalność w 1924 roku, jako jedna z trzech stadnin państwowych w Polsce – sprowadzono wtedy z Janowa Podlaskiego 2 ogiery i 50 klaczy. To również tutaj 29 czerwca 1945 roku zorganizowane zostały jedne z pierwszych po wojnie zawodów konnych. W tej chwili jest ona największym ośrodkiem hodowli koni pełnej krwi angielskiej. Przy stadninie koni działa Klub Jeździecki „Skarb”, który organizuje naukę jazdy konnej. Dzięki ścisłej współpracy ze stadniną klub ma do dyspozycji zainteresowanych przygotowane konie, halę – krytą ujeżdżalnię, parkur, piaskowy plac treningowy, wykwalifikowaną kadrę trenerską. Prowadzone są tu także zajęcia edukacyjne dla szkół, nauka jazdy dla początkujących, spotkania integracyjne dla zakładów pracy, szkolenia i pikniki jeździeckie. Klub organizuje również egzaminy na brązowe i srebrne odznaki jeździeckie PZJ, zawody regionalne halowe i otwarte, czy pokazy jeździecki.
Wszelkich uzgodnień należy dokonywać pod numerem telefonu (48) 614 23 33 lub bezpośrednio u Trenera II Klasy pani Haliny Kusek 696 560 684
Kryta pływalnia „Delfin”
To nowoczesny kompleks sportowo – rekreacyjny z basenem sportowym przystosowanym do organizacji zawodów krajowych i międzynarodowych, dwoma basenami do nauki pływania oraz basenem rekreacyjnym o powierzchni 256 m² wyposażonym w stacje masażu podwodnego i nadwodnego, jacuzzi. Dla amatorów mocniejszych wrażeń przeznaczona jest całoroczna zjeżdżalnia o długości 104 m. Tutaj znajduje się także strefa odnowy biologicznej z sauną fińską z koloterapią, łaźnią parową i basenem do hydromasażu, tężnia solna, Fitness Klub z siłownią i salą do areobiku.
Szczegółowe informacje oraz dane kontaktowe na stronie internetowej Kozienickigo Centrum Rekreacji i Sportu
Izba historyczno – regionalna w Sieciechowie
To prywatne muzeum utworzone przez pasjonata regionu pana Stefana Sieka. Prezentowana ekspozycja stanowi przegląd narzędzi i przedmiotów wykorzystywanych w dawnych czasach przez ludność wiejską. Znajdują się tu eksponaty związane z gospodarką rolną, rzemiosłem, kulturą i ludową obrzędowością. Możemy ponadto zapoznać się z pracą warsztatu tkackiego, szewskiego oraz pasieką i pracą pszczelarza. W izbie zgromadzone są także pamiątki, dokumenty oraz zdjęcia mówiące o działalności miejscowej ludności w strukturach ZWZ-AK, podczas II wojny światowej. Spośród eksponatów prezentowanych w galerii na szczególną uwagę zasługują eksponaty archeologiczne świadczące o roli i znaczeniu politycznym Sieciechowa w historii Polski: dokumenty, ceramika, narzędzia krzemienne.
Zwiedzanie obiektu możliwe jest po wcześniejszym ustaleniu terminu – telefon (48) 621 61 93, 503 740 308, stefansiek@neostrada.pl
Twierdza Dęblin (Iwangorod)
Zespół obiektów fortecznych wzniesionych przez Rosję pod koniec lat 70-tych XIX wieku u zbiegu Wieprza i Wisły, w miejscowości Dęblin. Budowę twierdzy rozpoczęto wkrótce po klęsce powstania listopadowego. Prócz zadań obronnych, miała ona pełnić funkcje policyjne. Twórcą umocnienia był generał Iwan Dehn. Budowę rozpoczęto w 1832 roku i kontynuowano je do roku 1847. W efekcie powstała położona na prawym brzegu Wisły twierdza bastionowa o narysie pięciobocznym (pentagonalnym). Ponadto na lewym brzegu Wisły wybudowano przedmoście, zwane Fortem Gorczakowa. Wnętrze twierdzy wypełniały liczne obiekty zaplecza, przede wszystkim potężny gmach koszarowy o długości około 1500 metrów, magazyny i cerkiew. Na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XIX wieku przystąpiono do modernizacji i rozbudowy rosyjskich fortyfikacji. W jej ramach Twierdza Iwangorod została zmieniona w twierdzę fortową. Wzniesiono system 7 ceglano – ziemnych fortów, z których trzy znajdowały się na lewym brzegu Wisły. Konstrukcje te ulokowano następująco:
- Fort I Młynki – znajdował się w pobliżu szosy prowadzącej do miejscowości Stężyca, około 3 km na północny zachód od Cytadeli;
- Fort II Mierzwiączka – ulokowany na terenie pomiędzy trasą kolejową prowadzącą do Terespola i osadą Irena, oddalony o około 2,5 km w kierunku północno-wschodnim od fortu Młynki;
- Fort III Dęblin – znajdował się na terenie wsi Masów, około 4 km od Cytadeli;
- Fort IV Borowa – fort ten wzniesiono w pobliżu wsi Borowa i Skoki, na lewym brzegu rzeki Wieprz, około 3 km od Cytadeli;
- Fort V Borek – powstał na lewym brzegu Wisły, w pobliżu wsi Borek, w odległości około 4 km od Cytadeli;
- Fort „VI” Nagórnik/Wannowskiego – wysunięty najbardziej na zachód fort pierścienia, oddalony od Cytadeli o około 3,5 km, przez jego teren przechodził tor kolejowy;
- Fort VII Głusiec – wzniesiony na lewym brzegu Wisły, pomiędzy wsiami Głusiec i Piwonia (obecnie Przewóz).
W 1909 roku twierdza została skasowana. W następnych latach wiele elementów twierdzy zostało rozebranych bądź wysadzonych. W latach 1914–15 okolice twierdzy były polem ciężkich zmagań między wojskami rosyjskimi a niemieckimi i austro – węgierskimi. W okresie międzywojennym cytadelę obsadzało Wojsko Polskie, zaś w większości fortów kontynuowano prace rozbiórkowe. W czasie okupacji na terenie twierdzy mieścił się obóz jeniecki. Do dzisiaj zachowały się ślady dawnych fortyfikacji w postaci wyniosłych kopców ziemnych, pod którymi kryją się resztki ceglanych ruin piwnicznych, fundamentów dawnych koszar, fragmentów fosy i wału piechoty. Na terenie twierdzy znajduje się cmentarz żołnierzy Armii Radzieckiej. Stosunkowo najlepiej zachowanym jest Fort II “Mierzwiączka”.
twierdzadeblin.cal.pl/index.php
Wioska Indiańska „PONOKA” w Augustowie, koło Kozienic
Osada powstała w 2008 roku. To jedyna, w regionie, tego typu placówka, w której można zobaczyć kopie i repliki oryginalnych wyrobów sztuki Rdzennych Amerykanów. Sezon odwiedzin w wiosce rozpoczyna się w drugiej połowie kwietnia, a kończy pod koniec października. Warto więc spędzić trochę czasu na świeżym powietrzu, gdzie będzie można wyruszyć na niezwykłą podróż do czasów tipi, łuków, włóczni i wielu innych atrakcji, które sprawią, że poczujemy się jak w prawdziwej indiańskiej wiosce. Ponadto organizatorzy zapoznają nas z elementami kultury indiańskiej, będziemy mogli wziąć udział w grach i zabawach tj. strzelanie z łuku,czy malowaniu twarzy. A naszą sprawność fizyczną przetestuje czejeńska równoważnia. Przy ognisku poznamy natomiast ciekawe opowieści i legendy oraz zobaczymy scenki przedstawiające fragmenty z życia indian. Istnieje dodatkowo możliwość skorzystania z warsztatów rękodzielniczych (nauka wykonywania indiańskich ozdób, szycia ubrań) oraz warsztatów muzycznych (prezentacja instrumentów muzycznych: indiański bęben, flet i wiele innych, nauka indiańskiej pieśni).
Rezerwacji można dokonywać pod numerami telefonów: 889 939 147, 888 742 641
Izba Dydaktyczno – Muzealna Puszczy Kozienickiej
Placówka została utworzona w 1993 roku. Mieści się w starej, pochodzącej z 1905 roku leśniczówce. W budynku Izby znajduje się sala audiowizualna oraz trzy pomieszczenia wystawiennicze. W części muzealnej prezentowane są eksponaty i materiały ilustrujące historię: osadnictwa, bartnictwa, łowiectwa i leśnictwa na terenie Puszczy Kozienickiej. Znajdują się tu również wypchane okazy zwierząt zamieszkujących okoliczne lasy. W części dydaktycznej Izby zgromadzono natomiast szereg pomocy służących pogłębieniu wiedzy przyrodniczej o puszczy: plansze z okazami roślin, przekroje drzew. Odpowiedniego nastroju pomieszczeniom dodaje odpowiednie oświetlenie oraz odgłosy przyrody odtwarzane z nośników audio. Zbiory Izby dopełnia ekspozycja terenowa, prezentująca dawne urządzenia i maszyny do prac leśnych oraz wagoniki nieistniejącej już kolejki wąskotorowej. Umieszczone są tu także zbiorniki pokazowe, w których hodowane są żółwie błotne, czerwonolice oraz ryby różanki.
Z inicjatywy pracowników Zespołu ds. Kozienickiego Parku Krajobrazowego powstał także program czynnej ochrony raka szlachetnego mający na celu odbudowę populacji tego gatunku. W związku z tym Puszcza Kozienicka stanowi ostatnią mazowiecką ostoję raka szlachetnego.
Izba Dydaktyczno-Muzealna Puszczy Kozienickiej w Augustowie przyjmuje grupy zorganizowane jak i osoby indywidualne po wcześniejszym ustaleniu terminu zajęć pod nr tel. (48) 612 34 41.
e-mail: kozienickipark@interia.pl
Choica
Niespotykana w Polsce kapliczka w formie pomnika znajduje się w Stanisławicach. Jest to bodajże jedyny pomnik drzewa w Polsce. Dawniej w tym miejscu rosła wiekowa sosna, na której umieszczona była kapliczka, gdzie zgodnie z tradycją odmawiano modły za spokój duszy zmarłego, odprowadzanego w orszaku pogrzebowym na cmentarz parafialny. Sądzono, iż duch zmarłego tu żegnał swoją wioskę, bliskich i mieszkańców. Kiedy wiekowe drzewo pokonała starość mieszkańcy Stanisławic zakonserwowali jej pień i pozostawili w formie pomnika.
Pomnik przyrody Zygmunt August
Znajduje się w rezerwacie Zagożdżon na terenie Kozienickiego Parku Krajobrazowego. To dąb szypułkowy o pierśnicy 102 cm i wysokości 28 m, którego wiek szacuje się na 350 lat.
Studzianki Pancerne – wieś w gminie Głowaczów
Gdzie w dniach 9 – 16 sierpnia 1944 roku doszło do bitwy pancernej jednostek polskiej 1 Brygady Pancernej im. Bohaterów Westerplatte i radzieckiej 8 Armii Gwardii 1 Frontu Białoruskiego z dwiema niemieckimi dywizjami pancernymi (w tym 1 Dywizją Pancerno-Spadochronową “Hermann Göring”) i niemiecką dywizją grenadierów. Była to największa bitwa II wojny światowej stoczona przez polskie czołgi na froncie wschodnim o utrzymanie przyczółka warecko – magnuszewskiego, małego obszaru na zachodnim brzegu Wisły zdobytego w wyniku sforsowania rzeki 1 sierpnia 1944 roku przez wojska I Frontu Ukraińskiego. Ostatecznie 15 sierpnia potyczka zakończyła się likwidacją sił niemieckich zamkniętych w kotle. Polacy stracili w walce 18 czołgów, okrążeni i pokonani Niemcy około 40 pojazdów pancernych. W 1964 roku odsłonięto na skraju wsi pomnik – mauzoleum, natomiast pole bitwy obejrzeć można z wysokiej, metalowej wieży widokowej. W 1969 roku do pierwotnej nazwy wsi Studzianki dodano człon Pancerne. Jednocześnie Studzianki otrzymały, jako jedyna w owym czasie wieś polska własny herb, zaprojektowany przez Szymona Kobylińskiego, nawiązujący symboliką do bitwy.
Bój pod Studziankami prezentowały trzy odcinki serialu „Czterej pancerni i pies”. Ze wsi Studzianki pochodzi zresztą bohater serialu, szeregowy Tomasz Czereśniak – strzelec – radiotelegrafista, grany przez Wiesława Gołasa. Za bitwę pod Studziankami czterej pancerni zostali indywidualnie odznaczeni Krzyżem Walecznych. Wyróżniony został także Szarik, który otrzymał specjalną odznakę na obrożę i miskę kiełbasy.
„Cygańska bryczka”
Pomnik przyrody, głaz narzutowy, granit gruboziarnisty czerwony (rapakiwi), którego obwód wynosi 7m. Głaz leży w Puszczy Kozienickiej, w pobliżu miejscowości Przejazd, niedaleko rzeki Narutówki, stanowiącej granicę powiatu kozienickiego.
Królewska Droga
Nazwa traktu prowadzącego przez Puszczę Kozienicką z Małopolski na Litwę. Pierwotnie wiodła od Radomia przez Kozłów, Jedlnię, Augustów, Przejazd, Cztery Kopce, Świerże. Pierwsza nazwa źródłowa z 1823 roku to Królewska Dróżka. Nazywano ją także Królewskim Traktem, Starym Gościńcem, a także, choć nieprawidłowo Królewskim Gościńcem. Jest to szeroki, piękny, śródleśny trakt o długości około 45 km, z zachowanymi gdzieniegdzie śladami moszczenia drogi dębowymi palami. Istnieje interesująca legenda związana ze zmiana traktu. Budujący kościół w Jedlni Jan Kanty Fontana, miał podobno sprzeniewierzyć pieniądze i gdy król Stanisław August Poniatowski zapragnął obejrzeć kościół, przerąbać nową drogę, omijającą Jedlnię, aby zmylić władcę. Obecnie nazwą tą określa się leśną drogę, która od Lesiowa biegnie przez las, mijając Stoki i przed Przejazdem łączy się z dawnym jego przebiegiem.
Hamernia czyli fabryka broni palnej
Powstała pod koniec XVIII wieku. Nazwa hamernia – pochodzi od dawnego rzeczownika hamer (z niemieckiego) – piec hutniczy z dymarką i młotem napędzanym kołem wodnym. Losy kozienickiej hamerni związane są bezpośrednio z odbudową miasta, zniszczonego klęską pożaru. Hamernia została dokonana na zlecenie ostatniego króla Polski Stanisława Augusta Poniatowskiego w roku 1781. Ta manufaktura królewska, z własną hamernią czyli walcownią, w której przekuwa się miedź produkowała nowoczesne, gwintowane sztucery w ilości ok. 500 szt. broni rocznie, w które uzbrajano kompanie strzeleckie. Robotników – specjalistów sprowadzono z Niderlandii i Saksonii. Pełną zdolność produkcyjną rusznikarnia uzyskała w 1788 roku. W tym to czasie zatrudnionych było kilkunastu majstrów i kilkudziesięciu robotników. W czasie powstania kościuszkowskiego (1794 r.) wojska rosyjskie obrabowały miasto i zniszczyły manufakturę. Do dzisiejszych czasów przy ul. Hamernickiej ocalał tylko drewniany budynek dawnej walcowni miedzi.
Cmentarz ewangelicki – Cmentarz zwany “Śmiglem”
Ludności wyznania ewangelickiego powstał pod koniec XVIII wieku. Cmentarz znajduje się ok. 50 m od ul. Lubelskiej. Do cmentarza prowadzi wąska ścieżka pomiędzy ostatnią posesją na ul. Lubelskiej (nr 171), a pierwszą posesją należącą do Janikowa. Był to trzeci cmentarz jaki istniał w Kozienicach. Znajdował się na pograniczu Starej Wsi i Janikowa, na wschód od obecnej ulicy Lubelskiej i ulokowany został na wysokiej skarpie. Powstanie tego cmentarza łączyło się z napływem ludności pochodzenia niemieckiego i holenderskiego na teren Powiśla. Przybysze zasiedlali nowo powstałe wsie na nizinie nadwiślańkiej, stanowiąc znaczny procent mieszkańców takich wsi jak Holendry, Piotrkowice, Wólka Tyrzyńska, Wymysłów. Pochówki na tym cmentarzu odbywały się aż do roku 1945, czyli do czasu, gdy ludność pochodzenia niemieckiego ewakuowała się wraz z armią niemiecką. W 2004 roku teren cmentarza został ogrodzony i odnowiono zachowane płyt nagrobkowych.
Figura przy ulicy Warszawskiej
Usytuowana jest na niewielkim pagórku (przy skrzyżowaniu ul. Warszawskiej i ul. Bohaterów Studzianek). Prawdopodobnie pod figurą spoczywają kości poległych w bitwie ze Szwedami. Niektóre źródła podają, że mogą to być szczątki poległych w bitwie z Moskalami.
Zespół Budynków Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek od Cierpiących
Założycielką Zgromadzenia była Kazimiera Grószczyńska – jedna z najciekawszych i najbardziej znaczących postaci miasta Kozienice. Budynki znajdujące się przy ulicy Konstytucji 3 Maja stanowią jeden z najciekawszych zespołów architektonicznych w mieście.
Założycielka wykorzystała odziedziczony po ojcu (Andrzej Gruszczyński) dworek, który posłużył jej i siostrom zakonnym jako miejsce wypoczynku i niesienia pomocy osobą potrzebującym.
W 1913 roku przystąpiono do budowy domu Zgromadzenia (ukończono w 1919r.), w 1922 roku rozpoczęto budowę dużej kaplicy zakonnej (ukończono w 1924 r.), a w latach 1925-1927 wzniesiono dwupiętrowy gmach nowicjatu.
Cmentarz wojenny z 1914 r.
W lesie, w pobliżu wsi Kociołki, znajduje się cmentarz wojenny z 1914 roku. W zbiorczych mogiłach spoczywają żołnierze trzech armii austriackiej, niemieckiej i rosyjskiej. Żołnierze ci polegli tu w 1914 roku w wyniku bojów o Twierdzę Dęblińską. Tak naprawdę nie można tutaj mówić wyłącznie o żołnierzach trzech nacji, ponieważ wszystkie te armie były wielonarodowościowe – Bośniacy, Chorwaci, Czesi, Serbowie, Słowacy, Węgrzy, również Polacy wbrew własnej woli. Trudno jest precyzyjnie ustalić dokładną liczbę pochowanych, ponieważ nie zachowała się żadna dokumentacja na temat cmentarza – liczba ta może osiągać kilka tysięcy. Pochowano tu kilkuset żołnierzy austriackich i rosyjskich poległych w okolicy 23 października 1914 r.
Na cmentarzu znajduje się również pomnik poświęcony ppor. Michałowi Gumińskiemu, pseudonim “Cezar”. Był on organizatorem i dowódcą jednego z pierwszych oddziałów AK okręgu radomskiego.
P.por. M. Guminski zginął w gajowce Kobyli Las 24 lutego 1944, podczas tragicznego w skutkach incydentu.
Krzyż w Kobylim Lesie
Miejsce śmierci p.por. Michała Gumińskiego w gajówce Kobyli Las upamiętnia ustawiony w tym tragicznym miejscu drewniany krzyż. Miejsce gdzie kiedyś znajdowała się gajówka porośnięte jest obecnie lasem sosnowym. Krzyż znajduje się przy zielonym szlaku rowerowym, ok. 40 m od szlaku i po jego prawej stronie jadąc od Kociołek.
b>Kapliczka z 1886 r.
W Kociołkach – Kajzerówce znajduje się zabytkowa kapliczka z 1886 roku. Na kapliczce umieszczone są napisy: “Karali Franciska BRODY, 1886 r.” i “Boże BLOGOSLAW NAS”. Kapliczka ta, jeżeli w najbliższym czasie nie zostanie odnowiona podzieli smutny los cmentarza Dehnów w parku w Kozienicach. Cmentarz wojenny i kapliczka położone są przy szlaku turystycznym “niebieskim”. Kapliczka znajduje się około 100m od szosy zwoleńskiej, a cmentarz wojenny około 1,5km.
Centrum Kulturalno-Artystyczne
W latach 2004-2010 obecny Kozienicki Dom Kultury im. Bogusława Klimczuka znajdował się w strukturach Kozienickiego Centrum Kultury, Rekreacji i Sportu, jako wydział kultury. Od 7 października 2015 roku Kozienicki Dom Kultury mieści się w nowo powstałym Centrum Kulturalno-Artystycznym przy ulicy Warszawskiej. Warszawska 29 jest siedzibą nie tylko KDK, ale również Szkoły Muzycznej I stopnia i Mediateki (Filia nr 8 Biblioteki Publicznej Gminy Kozienice im. ks. Franciszka Siarczyńskiego). Centrum Kulturalno-Artystyczne jest miejscem edukacji artystycznej, organizacji wielu imprez kulturalnych, edukacyjnych, koncertów, pokazów filmowych oraz funkcjonowania licznych kół zainteresowania – obiekt dysponuje wieloma pomieszczeniami oraz jest wyposażony w najnowsze technologie.
Punkt widokowy „Kępeczki”
Wiele naturalnego piękna Wisły i jej wysokiego brzegu można zobaczyć na punkcie widokowym w Kępeczkach. Na tym obszarze został zachowany naturalny, roztokowy charakter rzeki z licznymi wyspami, starorzeczami i kanałami bocznymi. Dojazd z samych Kozienic – czy samochodem, czy rowerem – gwarantują dobre drogi asfaltowe, zaś samo miejsce jest przykładnie zagospodarowane pod odpoczynek i rekreację. Znajduje się tam boisko do siatkówki, piłki nożnej, wiata i miejsce na palenisko. Zagospodarowanie terenu przygotowane jest również pod planowaną przystań turystyczną dla obsługi wiślanej żeglugi wycieczkowej.
Królewskie źródło
Źródło w dolinie Zagożdżonki, na jej prawym brzegu, przy nasypie dawnej kolejki leśnej. Według miejscowej legendy korzystał z niego podczas swych licznych polowań w uszczy król Władysław Jagiełło. Położone u podnóża urwiska ma wyjątkowo smaczną wodę. Najbliższe jego otoczenie obfituje w mniejsze i większe źródełka oraz wysięki. Zbocza doliny porośnięte są pozostałościami pięknego zbiorowiska – łęgu jesionowo-olchowego. Na stostunkowo niewielkiej przestrzeni spotyka się tu prawie wszystkie gatunki drzew występujące w Puszczy Kozienickiej: dąb szypułkowy, dąb bezszypułkowy, sosnę, jodłę, świerk, brzozę omszoną, brzozę brodawkowatą, jawor, jesion, lipę drobnolistną, olchę czarną, klon, grab i wiązy. W runie obok wielu ziół rosną: czosnek niedźwiedzi, porzeczka czarna, wawrzynek wilczełyko. Podczas II wojny światowej znajdowała się tu jedna z leśnych baz oddziału Bch Bolesława Krakowiaka – “Bilofa”.
Winnica Wieczorków
Swoją przygodę z winoroślą i winem Pan Paweł rozpoczął, kiedy to w 2005 roku posadził pierwsze 100 krzewów winorośli różnych odmian, aby sprawdzić jakie szczepy będą najbardziej odpowiednie do warunków naturalnych. Przez kilka lat testował odmiany i uczył się jak w profesjonalny sposób uprawiać winnicę i produkować wino o niepowtarzalnym aromacie i smaku. I tak powstała „Winnica Wieczorków”, która obecnie zajmuje powierzchnię 2 ha, na której jest posadzone około 7 tysięcy krzewów.
Na terenie winnicy przygotowano uprawy pod rodzaje win białych, czerwonych, a także deserowych. Można tu spróbować odmian na wina białe: Hibernal, Aurora, Bianca, Sibera, Jutrzenka, Seyval Blanc, Muskat Odeski, a także wina czerwone: Rondo i Regent.
Oprócz win w gospodarstwie wytwarzany jest zdrowy sok winogronowy, jabłkowy i gruszkowy. Dzięki łagodnej pasteryzacji sok zachowuje oryginalny smak i niemal wszystkie korzystne cechy świeżych owoców. Natomiast brak konserwantów, wody oraz cukru stanowi o całkowitej naturalności napoju.
Winnica należy do Stowarzyszenia Winiarzy Małopolskiego Przełomu Wisły. W 2008 roku wina z Winnicy Wieczorków otrzymały Laur Marszałka Województwa Mazowieckiego za najlepszy produkt żywnościowy w kategorii napoje, zostały również docenione na Konwentach Polskich Winiarzy.
Winnicę można zwiedzać turystycznie, odwiedzać na degustacje lub zorganizować na jej terenie imprezę okolicznościową. Chętni mogą zapoznać się także z zapleczem technicznym winiarstwa lub spróbować regionalnych przysmaków z lampką wina. Ponadto na prośbę klientów gospodarz organizuje warsztaty produkcji wina i soków.
Puszcza Kozienicka
Jest największym kompleksem leśnym położonym na terenie Lokalnej Grupy Działania. Lasy słyną obfitością grzybów, których występuje tu około 300 gatunków. Jej obszar zajmuje około 30 000 ha. Puszcza położona jest na Równinie Radomskiej, w Kotlinie Warszawskiej, po południowej stronie Radomki. Puszcza Kozienicka jest największą pozostałością po wielkiej niegdyś Puszczy Radomskiej. Równinny krajobraz polodowcowy urozmaicają wzniesienia wydmowe z charakterystycznymi „ługami” oraz malownicze doliny rzek Radomki i Zagożdżonki. Różnorodność krajobrazu podkreśla także wielorakość form ukształtowania terenu oraz bogactwo świata roślin i zwierząt. Dzisiejsze jej granice wyznaczają: od północnego zachodu rzeka Radomka, od północnego wschodu dolina Wisły, a od południa droga Radom – Puławy. Można tu znaleźć kilka fragmentów puszczy z prawie nie zmienionym krajobrazem i roślinnością. Te najcenniejsze przyrodniczo obszary objęto ochroną w formie 15 rezerwatów, których łączna powierzchnia wynosi 1267,92 ha. Dla ich ochrony 28 czerwca 1983 roku powołano Kozienicki Park Krajobrazowy. Najwcześniejsze wzmianki o Puszczy Kozienickiej pochodzą z 1224 roku, kiedy to Leszek Biały przyznał biskupowi Iwanowi prawo łowienia bobrów na rzece Zagożdżonce. W średniowieczu Puszcza znajdowała się na trasie Kraków – Wilno, co powodowało, że była miejscem przejazdów znamienitych kupców oraz pobytów wielu królów. Szczególnie często bywał tutaj Władysław Jagiełło, ponieważ puszcza stanowiła ulubione miejsce polowań króla. Podczas powrotów z Litwy, gdzie spędzał zimy, miał zwyczaj zatrzymywać się w dworku modrzewiowym w Jedlni. W latach 1403 – 1434 odwiedził go 23 razy. Tutaj też odbyły się tzw. „wielkie łowy” mające na celu zgromadzenie zapasu mięsa na wojnę z Krzyżakami w 1410 roku. Do dzisiaj trakt nosi nazwę Królewskiego Gościńca (Królewskiej Drogi). Obecnie nazwą tą określa się leśną drogę, biegnącą przez las od Lesiowa, która przed Przejazdem łączy się z dawnym jego przebiegiem.
Puszcza Kozienicka to doskonałe miejsce do odpoczynku – spaniały kompleks leśny pełen uroczych zakątków. Na turystów czekają liczne szlaki piesze, ponad 300 km szlaków rowerowych i kilka ścieżek edukacyjnych.
Rezerwaty:
Rezerwat przyrody Dęby Biesiadne im. Mariana Pułkowskiego (rezerwat leśny, powierzchnia 17,20 ha, utworzony w 2006 roku)
Położony na terenie gminy Głowaczów. Głównym przedmiotem ochrony jest 220-letni starodrzew dębowy z dużym udziałem grabu oraz przyległe zbiorowiska grądów i łęgów. Dominującym siedliskiem leśnym jest tu las świeży.
Rezerwat przyrody Guść (rezerwat leśny, powierzchnia 87,04 ha, utworzony w 2002 roku)
Położony w północnej części Puszczy Kozienickiej, blisko trasy Kozienice – Warszawa. Rezerwat utworzony dla zachowania borów świeżych na lokalnych wydmach i borów mieszanych wilgotnych. Stwierdzono tu występowanie około 80 gatunków roślin w tym 10 gatunków drzew, 8 gatunków krzewów oraz 8 gatunków mszaków. Ochronie ścisłej podlega widłak jałowcowy, a ochronie częściowej: kruszyna pospolita, porzeczka czarna, kalina koralowa. Jednym z najciekawszych, spośród występujących tu gatunków jest śliwa jajowata. Rezerwat położony jest na trasie nad zalewowym Wisły. Gniazduje tu bocian czarny.
Rezerwat „Krępiec” (rezerwat krajobrazowo – leśny, powierzchnia 278,96 ha, utworzony w 1994 roku)
Położony na skraju Garbatki-Letnisko. Utworzony w celu zachowania w stanie możliwie jak najmniej zmienionym urozmaiconego krajobrazu z dużą ilością starych drzewostanów takich jak 100 i 300-letnie dęby, 100-letnie klony czy 160-letnie sosny. Na terenie rezerwatu znajduje się jedno z największych i najpiękniejszych źródeł Puszczy Kozienickiej, którego woda posiada dużą zawartość cennych minerałów. Z niego bierze swój początek Rzeka Krępiec, nad którą rosną jawory o fantazyjnie skręconych konarach. W zimnej wodzie Krępca żyją natomiast wypławki alpejskie. Jest tu także oznakowana ścieżka dydaktyczna.
Ścieżka przyrodniczo – krajobrazowa w rezerwacie „Krępiec” , długość: około 6 km, czas przejścia: 3h, trasa ścieżki: 7 przystanków.
Przy leśnym parkingu, w pobliżu drogi krajowej nr 79 rozpoczyna się przyrodniczo – krajobrazowa ścieżka dydaktyczna. Trasa ścieżki prowadzi dalej malowniczymi skarpami wzdłuż potoków, gdzie względna różnica wysokości terenu dochodzi do kilkunastu metrów.
W tym niezwykle pięknym zakątku znajdują się: stara trasa kolejki wąskotorowej wraz z resztkami mostu, staw przy zaporze, stare strzeliste sosny i sędziwe dęby. W głębokim wąwozie obficie wypływa źródełko „Krępiec”, dołem wije się rzeczka Brzeźniczka. W pobliżu źródełka znajduje się parking dla samochodów wyposażony w stoły i ławeczki. Dalej zaczyna się teren wydmowy i w przeważającej części las iglasty.
Ze szczytu jednej z wydm możemy podziwiać pięknie położony zbiornik wodny w Garbatce – Letnisko. Tutaj warto też zatrzymać się na mały odpoczynek, aby kontemplować piękno przyrody.
Rezerwat przyrody Olszyny (rezerwat leśny, częściowy, powierzchnia 28,88 ha, utworzony w 1980 roku)
Zlokalizowany w gminie Magnuszew, na skraju Puszczy Stromieckiej, w południowej części dawnej doliny Wisły. Rezerwat utworzony dla ochrony fragmentu starego, 80-letniego łęgu. Zachowały się tu fragmenty łęgów, rozległe torfowiska niskie i nieliczne grądziki porośnięte dąbrowami oraz borami. Oprócz tworzących drzewostan olch, występują tu także jesiony, wiązy i jawory. Bogaty podszyt składa się z wielu gatunków krzewów m. in.: porzeczki czarnej, kruszyny, czeremchy, wawrzynka wilczełyko. Część uroczyska o nazwie “Łękaskie Dęby” porastały dawniej wspaniałe okazy dębów, z których do dziś przetrwało zaledwie kilka sztuk. Uroczysko przecina i odwadnia Kanał Trzebieński, uchodzący pod Rozniszewem do Pilicy.
Rezerwat przyrody Zagożdżon (rezerwat leśny, powierzchnia 65,67 ha, utworzony w 1962 roku)
Zlokalizowany jest na zachód od wsi Augustów. Ochronie podlegają tu zbiorowiska leśne, typowe dla Puszczy Kozienickiej, przede wszystkim bory jodłowe, grądy i bór mieszany wilgotny. Występujące tu drzewostany są różnowiekowe (80 – 160 lat)oraz różnogatunkowe. Dominują tu: grab, dąb, sosna oraz jodła. W runie możemy dostrzec rzadkie gatunki roślin m. in.: śnieżyczka przebiśnieg, wawrzynek wilczełyko, konwalia majowa, lilia złotogłów, czosnek niedźwiedzi, przylaszczka pospolita, czy kokorycz pełna. Ponadto odnotowano tu ponad 80 gatunków grzybów i wiele rzadkich porostów. Na terenie rezerwatu znajduje się pomnik przyrody Zygmunt August – dąb szypułkowy o pierśnicy 102 cm i wysokości 28 m, którego wiek szacuje się na 350 lat. W okolicy rezerwatu znajduje rzeka Żała. Mostek, który przekracza rzekę nosi nazwę „Diabelskiego”.
Rezerwat „Źródło Królewskie” (rezerwat leśny, powierzchnia 29,67 ha, utworzony w 2000 roku)
Położony 3,5 km od trasy Radom-Kozienice, na tarasie zalewowym rzeki Zagożdżonki. Występuje tu również kilka źródeł o dużej wydajności. Przedmiotem ochrony są lasy liściaste i mieszane z panującym dębem szypułkowym oraz olszą czarną. Stwierdzono tu występowanie 201 gatunków roślin z 65 rodzin, a wśród nich gatunki podlegające ochronie ścisłej: wawrzynek wilczełyko, bluszcz pospolity, skrzyp olbrzymi, widłak jałowcowy, lilia złotogłów oraz ochronie częściowej: czosnek niedźwiedzi, porzeczka czarna, kruszyna pospolita, kopytnik pospolity, marzanka wonna, konwalia majowa.
Ścieżka dydaktyczna „Królewskie Źródła” , długość: 3 km, czas przejścia: 2h, trasa ścieżki: 11 przystanków, przewodnik: tel. 612-39-08 lub 612-39-78.
Na terenie polany będącej początkiem ścieżki dydaktycznej znajdują się: wiata ogniskowa, zadaszenia, stoły wraz z ławami, miejsca parkingowe dla pojazdów oraz murowany domek „Leśniczówka” – dawna budka dróżnika. Wzdłuż rzeki zbudowane są pomosty ułatwiające spacer przez podmokły teren a przy dawnym nasypie kolejki leśnej znajduje się taras widokowy na całą dolinę Zagożdżonki.
Charakterystycznym elementem tego miejsca są ślady działalności bobrów, które w tutejszej rzece znalazły idealne warunki bytowe. Na terenie rezerwatu występuje sieć źródełek z nadająca się do picia i smaczną wodą.
Rzeka Wisła najdłuższa rzeka Polski
Rozciąga się po wschodniej granicy powiatu kozienickiego, granicząc z gminami Magnuszew, Kozienice, Sieciechów i Gniewoszów. Jej dorzecze stanowią Pilica i Radomka. Krajobraz znacznej części Wisły jest ostatnim tego typu krajobrazem naturalnej, nieuregulowanej rzeki w Europie. Rozgałęzione koryto, starorzecza, strome brzegi, płycizny a z drugiej strony rozlewiska i łachy tworzą wyjątkowy i niezapomniany klimat tej rzeki. Stanowią o jej prawdziwej harmonii i pięknie. A nurt płynący raz szybciej, a kiedy indziej ospale, pozwala rozkoszować się pięknem nizinnego krajobrazu.
Spływ kajakowy królową rzek proponujemy rozpocząć w Świerżach Górnych, na przystani promowej a zakończyć w Mniszewie. Długość trasy wynosi około 30 km. Na lewym brzegu zobaczymy potężne gmachy i kominy Elektrowni Kozienice – największej w Polsce elektrowni opalanej węglem kamiennym o mocy 2820 MW. Przed elektrownią znajduje się ujście rzeki Zagożdżonki. Niedaleko, około 3 kilometrów dalej, na wysokiej skarpie brzegowej położone są Wilczkowice Górne. Tu również znajduje się przystań Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej, więc śmiało zamiast w Świerżach Górnych możemy tu zacząć nasz spływ.
Jeśli podróż po Wiśle zachwyciła nas na tyle, że złapaliśmy bakcyla proponujemy przebycie rzeki również na odcinku od Gniewoszowa do Mniszewa – wzdłuż powiatu kozienickiego. To najczystszy oraz najbardziej urokliwy odcinek na całej długości Wisły. Warto, więc zaplanować nie tylko jeden dzień, ale cały weekend na południowym Mazowszu. Podczas spływu wrażeń jednak też nie zabraknie, bo z pozoru powolna Wisła, chwilami może zamienić się w trudny akwen. Jednak za podjęty trud rzeka odwdzięczy się przeróżnymi atrakcjami. Na trasie będziemy mogli zobaczyć przychodzące do wodopoju sarny i dziki, w wodzie potężnych rozmiarów ryby, a nad głowami dostrzeżemy sieweczkę rzeczną, orły oraz bociany czarne. Jedną z atrakcji spływu jest możliwość spędzenia nocy na piaszczystych, samotnych wyspach, których jest tu mnóstwo.
Rzeka Pilica jest najdłuższym lewym dopływem Wisły
Płynie na północy powiatu kozienickiego i stanowi granicę gminy Grabów nad Pilicą oraz Magnuszewa. Rzeka zachowała duży stopień naturalności i jest prawdziwie dziką oazą w krajobrazie Mazowsza. Jej dolny, mazowiecki odcinek obejmuje jedną trzecią całej długości Pilicy.
Szlak Pilicy należy do najciekawszych szlaków kajakowych. Generalnie rzeka jest dość łatwa do uprawiania kajakarstwa nawet dla początkujących turystów. Polecana jest także na spływy rodzinne z dziećmi. Przeciętna szerokość koryta sięga stu metrów, ale zdarzają się odcinki trzykrotnie szersze. Średnia prędkość rzeki to 4 – 5 km/h. Natomiast szybki nurt pozwala płynąć bez konieczności ciągłego wiosłowania.
Sugerujemy Państwu przepłynięcie odcinka Pilicy z Warki do Mniszewa, o długości 15,6 km. Na jej przepłynięcie należy przeznaczyć około 4 – 5 godzin. Na tym odcinku rzeka ma charakter nizinny i jest szczególnie urokliwa. A jej meandrujące koryto wytworzyło różnej wielkości zakola, wyspy, piaszczyste łachy i malownicze starorzecza. Na tej trasie brak jest też progów czy zapór powodujących konieczność przenoszenia kajaków. Na brzegach rzeki znajdziemy też mnóstwo miejsc dogodnych do lądowania, rozpalenia ogniska czy biwakowania oraz oznakowania szlaku w postaci tablic informacyjnych. Zarezerwujmy także czas na zwiedzanie oraz liczne odpoczynki ponieważ nad Pilicą można zobaczyć wiele gatunków ptaków, w tym turkusowe pióra zimorodka.
Rzeka Radomka
Jest rzeką płynącą w powiecie kozienickim, lewobrzeżnym dopływem Wisły o długości około 100 km, która stanowi naturalną granicę pomiędzy lasami Puszczy Kozienickiej i Puszczy Stromeckiej. Radomka jest rzeką nizinną, płynącą w dość szerokiej pradolinie będącej pozostałością po lądolodzie. Silnie meandrującą, o słabym nurcie, płytką i pięknie wkomponowaną w krajobraz lasów Puszczy Kozienickiej i terenów rolniczych. Ujście Radomki do Wisły znajduje się we wsi Kłoda nieopodal Ryczywołu.
Do zalet szlaku kajakowego Radomki należy jego dobra dostępność i możliwość elastycznego doboru odcinków rzeki. My jednak proponujemy Państwu 14 kilometrową trasę z Brzózy do Ryczywołu. Szlak jest łatwy, malowniczy i bezpieczny. Podczas spływu na pewno nie będziecie się nudzić bo rzeka ma urozmaiconą linię brzegową. Miejscami trzeba przepłynąć pod drewnianym mostkiem lub kładką, trzeba ominąć liczne wysepki i przeszkody w postaci pochylonych do wody drzew. Na odpoczynek można natomiast wybrać którąś z przylegających do rzeki łąk lub jedno z gospodarstw agroturystycznych.
Z doliną rzeki związanych jest około 120 gatunków ptaków, więc w czasie wycieczki miłośnicy przyrody mogą obserwować między innymi remizy, krzyżówki, nurogęsi, zimorodki, pliszki siwe i żółte. Przy odrobinie szczęścia możemy zobaczyć także bobry, piżmaki oraz wydry. A na ukwieconych łąkach żerujące białe i czarne bociany, szybujące nad głowami bieliki oraz liczne odmiany motyli. Dolna Radomka jest natomiast ostoją dla bobrów. Na lewym brzegu, tuż przed Ryczywołem z rzeką graniczy urokliwy rezerwat przyrody „Dęby Biesiadne” im. Mariana Pułkowskiego.
Jezioro Kozienickie
To naturalny zbiornik wodny stanowiący starorzecze Wisły. Tu funkcjonuje wypożyczalnia sprzętu wodnego, w okresie letnim strzeżone kąpielisko z drewnianymi pomostami oraz korty tenisowe. W związku z tym odpoczynek znajdzie tu cała rodzina. Dużą atrakcję ośrodka stanowi zadaszony amfiteatr, będący miejscem licznych imprez, również o skali ogólnopolskiej. To tu corocznie odbywa się koncert „Pożegnanie Lata” oraz Festiwal Piosenki Polskiej im. Bogusława Klimczuka, znanego kompozytora, który urodził się w Kozienicach.
Jezioro Kozienickie to także wspaniałe łowisko. Znajdują się tu sandacze, szczupaki, okonie, płotki, uklejki, piękne leszcze, a także (w niewielkich ilościach) amury, karpie, liny, sumy. Potrzebna i konieczna jest karta wędkarska. Reszta praw jest taka sama np: okresy ochronne ryb.
Jezioro Czaple
Położone jest w malowniczej miejscowości Sieciechów. Zbiornik jest największym w całym powiecie i zajmuje powierzchnię ponad 17 ha, w najgłębszym miejscu osiągając ponad 7 metrów. Jezioro jest akwenem naturalnym (polodowcowym), w którym znajdują się naturalne źródła, co powoduje, że jest tu bardzo czysta woda. To bardzo atrakcyjne miejsce dla osób, które lubią czynny wypoczynek – kąpiele wodne, pływanie na łódkach, kajakach i rowerkach wodnych. W sezonie letnim, w weekendy przez cały dzień kąpielisko jest strzeżone przez wykwalifikowanych ratowników. A to tylko jeden z licznych plusów okolicy. Kolejnym jest malownicze położenie w pradolinie Wisły oraz bogactwo flory i fauny pozwala także spędzać tu czas na spacerach oraz wycieczkach krajoznawczych, pozostawiających niezapomniane wrażenia.
Akwen jest „rajem” dla wędkarzy. Bogaty rybostan reprezentuje wiele gatunków takich jak: karaś złocisty, karaś srebrzysty, lin, jaź, leszcz, krąp, płoć, wzdręga, karp sazan, karp królewski, sum wiślany, szczupak, sandacz, węgorz, boleń, okoń, czy ukleja. Można złowić tu ogromne okazy: 20 kilogramowe karpie, 2 kilogramowe liny oraz całkiem spore szczupaki. Opiekunem wody jest Koło Wędkarskie Nr 33 w Sieciechowie, które w 2011 roku przyjęło taką samą nazwę jak jezioro czyli Czaple. Związek całorocznie dba o wodę i obszar wokół zbiornika. Organizuje również liczne zawody wędkarskie.
Polski Związek Wędkarski – Koło nr 33 w Sieciechowie
ul. Bławatna 10
26-922 Sieciechów
Prezes koła – Piotr Kalbarczyk tel.: 511630100
Jezioro Mozolice
Znajduje się pomiędzy miejscowościami Mozolice Duże, a Mozolice Małe w gminie Sieciechów. Akwen obfituje w różne gatunki ryb. Zdobyczą wędkarzy może stać się: lin, leszcz, krąp, karaś złocisty i srebrzysty, jaź, płoć, wzdręga, karp, okoń, szczupak, a także boleń oraz wszędobylskie ukleje. Nieliczną populację stanowi również sum i sandacz. Regulamin połowu: Potrzebna i konieczna jest karta wędkarska. Reszta praw jes taka sama np: okresy ochronne ryb.
Źródło:
Urząd Gminy Kozienice, Urząd Gminy Magnuszew, Urząd Gminy Sieciechów, Urząd Gminy Gniewoszów, Kozienicki Park Krajobrazowy, STER Warka – Witold Batte, KCRiS, Polski Związek Wędkarski koło nr 33 w Sieciechowie